puff.svg

Αμυγδαλίτιδα / Τι είναι

Οι αμυγδαλές είναι φυσιολογικός λεμφικός ιστός ο οποίος καλύπτεται από κύτταρα του αναπνευστικού επιθηλίου και βρίσκεται στην είσοδο του φάρυγγα. Αποτελεί φυσικό φραγμό έναντι των μικροβίων, ιών και αλλεργιογόνων που εισέρχονται καθημερινά στη στοματική κοιλότητα. Η φαρυγγίτιδα και η αμυγδαλίτιδα είναι από τα πιο συχνά προβλήματα υγείας που οδηγούν τον ασθενή στον ιατρό. Πρόκειται για φλεγμονή του φάρυγγα και των αμυγδαλών η οποία μπορεί να προκαλείται από ιούς (συχνότερα ιοί του κοινού κρυολογήματος, ο EBV και οι ιοί Coxsackie), από μικρόβια (με κυριότερο εκπρόσωπο τον β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α) αλλά και από μη λοιμώδη αίτια, όπως αλλεργίες ή από παραμονή σε ξηρό περιβάλλον και  χρήση καπνού κακής ποιότητας.

Η αμυγδαλίτιδα από μικρόβια συμβαίνει σε ποσοστό 10% στους ενήλικες και 40% σε παιδιά ηλικίας 6-16 ετών. Ο στρεπτόκοκκος αποικίζει φυσιολογικά την περιοχή του φάρυγγα σε ένα ποσοστό 20% σε ασυμπτωματικά παιδιά σχολικής ηλικίας και σε ποσοστό 25% των ενηλίκων. Η φορεία δε χρειάζεται θεραπεία καθώς η μετάδοση του στρεπτόκοκκου είναι σπάνια. Η θεραπεία είναι απαραίτητη όταν υπάρχει κλινικά νόσος, δηλαδή αμυγδαλίτιδα. Η ιδιαίτερη σημασία της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας έγκειται στο γεγονός ότι μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες για τη ζωή επιπλοκές, που μπορεί να προληφθούν με την κατάλληλη αντιμικροβιακή αγωγή. Είναι συχνότερη τους κρύους μήνες (Σεπτέμβριος-Μάρτιος) και η μετάδοσή της απαιτεί στενή επαφή μέσω  μολυσμένων σταγονιδίων (βήχας- φτέρνισμα) ή έμμεσα με τη μεταφορά μολυσμένων εκκρίσεων (χέρια-αντικείμενα). Επίσης έχει αναφερθεί μεταφορά και μετάδοση του στρεπτόκοκκου από μολυσμένα τρόφιμα μέσω εργατών κατά τη μεταφορά τους.

Η αμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται κλινικά με έντονο πονόλαιμο, ιδίως στην κατάποση, πυρετό, πονοκέφαλο, αλλαγή στη χροιά της φωνής και γενικότερη αδιαθεσία και κακουχία. Μπορεί να εμφανιστεί διόγκωση και ευαισθησία στο λαιμό λόγω πρησμένων λεμφαδένων, καθώς και πόνος στον αυχένα αντανακλαστικά. Όταν προκαλείται από ιό συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα ιώσεως, όπως ρινική καταρροή και συμφόρηση (μπούκωμα), βήχα και πόνο στο αυτί. Είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς αν πρόκειται για μικροβιακή φλεγμονή ή για ίωση καθώς τα συμπτώματα συνήθως είναι παρόμοια. Έχει σημασία όμως να γίνεται η διάκριση αυτή καθώς μόνο σε μικροβιακές φλεγμονές πρέπει ο ασθενής να λαμβάνει αντιβιοτικά. Για το σκοπό αυτό υπάρχουν 4 κριτήρια (Centor): η παρουσία λευκωπού επιχρίσματος στις αμυγδαλές, η παρουσία πρησμένων και επώδυνων λεμφαδένων στο λαιμό, η παρουσία πυρετού και η απουσία βήχα. Όσο περισσότερα κριτήρια έχει ένας ασθενής τόσο μεγαλώνει η πιθανότητα να πρόκειται για μικροβιακή αμυγδαλίτιδα. Στην περίπτωση αυτή η χρήση αντιβιοτικών είναι απαραίτητη για να προστατευτεί ο ασθενής από πιθανές σοβαρές επιπλοκές όπως η μέση ωτίτιδα, η παραρρινοκολπίτιδα, το περιαμυγδαλικό απόστημα, η οστρακιά, ο ρευματικός πυρετός και η σπειραματονεφρίτιδα, που μπορεί να εμφανιστούν μετά από στρεπτοκοκκική λοίμωξη.

Επιπλέον σε ασθενείς που εμφανίζουν συχνά επιβεβαιωμένα κρούσματα μικροβιακής αμυγδαλίτιδας (>3 επεισόδια ανά έτος για τρία χρόνια, πέντε επεισόδια ανά έτος για δύο χρόνια ή επτά επεισόδια σε ένα έτος) συνίσταται η χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών. Επίσης ένδειξη για χειρουργική αφαίρεση υπάρχει όταν η διόγκωση των αμυγδαλών είναι τέτοια που εμποδίζει τη φυσιολογική ροή αέρα ή όταν υπάρχει υποψία κακοήθειας.


Αγγελος Π. Καρατζαφέρης, Ειδικός Παθολόγος/ Επιστημονικός Συνεργάτης για την υπηρεσία GET WELL Natural Corner
Αριστούχος Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικότητα στην Εσωτερική Παθολογία στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών