Αντιοξειδωτική δράση / Τι είναι

Το μεγαλύτερο ποσοστό (95%) του οξυγόνου που εισπνέουμε καθημερινά χρησιμοποιείται από τα κύτταρα του οργανισμού μας για την παραγωγή ενέργειας. Το υπόλοιπο 5% μετατρέπεται, σε φυσιολογικές συνθήκες, σε ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (περοξισώματα, υπεροξισώματα), οι οποίες είναι απαραίτητες για την ομοιοστασία του οργανισμού. Σε ορισμένες όμως καταστάσεις, αυξάνεται υπερβολικά η παραγωγή των ελευθέρων ριζών, σε επίπεδα τοξικά, με αποτέλεσμα την καταστροφή του DNA των κυττάρων καθώς και πολλών από τις  πρωτεΐνες τους. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται οξειδωτικό στρες και  οδηγεί στην επιτάχυνση της φυσιολογικής γήρανσης των κυττάρων και σε κυτταρικό θάνατο (απόπτωση).

Το οξειδωτικό στρες μπορεί να προκαλέσει επιπλέον καρκινογένεση (και έχει ενοχοποιηθεί για πολλούς τύπους καρκίνου) καθώς οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου καταστέλλουν παράγοντες που εμποδίζουν την καρκινογένεση (TNF) και προκαλούν προκαρκινικές αλλαγές στο DNA των κυττάρων. Το οξειδωτικό στρες μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει παθήσεις όπως η αθηροσκλήρωση, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η νόσος Alzheimer, ο σακχαρώδης διαβήτης, η οστεοπόρωση ακόμα και να επηρεάσουν τη γονιμότητα.

Οι παράγοντες κάτω από τους οποίους προκαλείται η αυξημένη παραγωγή ελευθέρων ριζών οξυγόνου είναι κυρίως το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η ατμοσφαιρική ρύπανση, καθώς και η μόλυνση των τροφίμων από τα χημικά λιπάσματα. Έχουν ενοχοποιηθεί εξίσου η κακή διατροφή, φτωχή σε αντιοξειδωτικές ουσίες, η έλλειψη αντιοξειδωτικών βιταμινών ( C, E), το άγχος και το καθημερινό στρες, ο κακός ύπνος, η καθιστική ζωή καθώς και η υπερβολική άθληση. Η καθημερινή εισπνοή καυσαερίων, η παρουσία ορμονών στα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα, τα εντομοκτόνα, η ραδιενέργεια, η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου, η ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων, αυξάνουν την παρουσία ελευθέρων ριζών στον οργανισμό μας. Η αδρεναλίνη που παράγεται λόγω άγχους ή λόγω υπερβολικής σωματικής άσκησης επιταχύνει απότομα τον μεταβολισμό προκαλώντας οξειδωτικό στρες.

Επίσης σε όλες σχεδόν τις παθήσεις του οργανισμού μας, όπως σε διαβήτη, λοιμώξεις, φλεγμονές, οι ελεύθερες ρίζες παρουσιάζουν υπερβολικά αυξημένες τιμές. Η αϋπνία, το ξενύχτι και η άπνοια στον ύπνο εμποδίζουν τη διαδικασία της αποκατάστασης των βλαβών του οξειδωτικού στρες, που φυσιολογικά συμβαίνει κατά τη διάρκεια ενός ήρεμου ύπνου.

Αγγελος Π. Καρατζαφέρης, Ειδικός Παθολόγος/ Επιστημονικός Συνεργάτης για την υπηρεσία GET WELL Natural Corner
Αριστούχος Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικότητα στην Εσωτερική Παθολογία στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών