Απαραίτητος για τη σωστή λειτουργία του μυαλού μας καθημερινά είναι ο καλός ύπνος, καθώς σε αυτό το διάστημα ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται και οργανώνει τις πληροφορίες και τις μνήμες που προσλαμβάνει κατά τη διάρκεια όλης της ημέρας. Ο ύπνος για να είναι αναζωογονητικός πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον για 7-9 ώρες και να γίνεται με τις κατάλληλες συνθήκες, σε δωμάτιο ήσυχο, χωρίς τηλεόραση με χαμηλό φωτισμό και σε κατάλληλο στρώμα. Σημαντικό είναι να μη χρησιμοποιούμε κινητά τηλέφωνα και tablets πριν τον ύπνο καθώς η φωτεινή ακτινοβολία της οθόνης προκαλεί σημαντική κόπωση την επόμενη ημέρα. Ο ύπνος γίνεται ποιοτικότερος αν έχει προηγηθεί το διάβασμα ενός βιβλίου ή το άκουσμα χαλαρωτικής μουσικής.
Η σωστή διατροφή είναι ο θεμέλιος λίθος για την πνευματική μας διαύγεια. Η δίαιτά μας πρέπει να είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, να περιέχει κατά βάση το ελαιόλαδο ως πηγή λίπους, να περιλαμβάνει πολλά λιπαρά ψάρια (πηγή Ω-3 λιπαρών οξέων), λίγα γαλακτοκομικά, αυγά και πουλερικά και πολύ λιγότερο κόκκινο κρέας και βιομηχανοποιημένα τρόφιμα (snacks, junk food, burgers). Συγκεκριμένες τροφές όπως η σοκολάτα, το γιαούρτι, οι ηλιόσποροι, οι καυτερές πιπεριές, οι γλυκοπατάτες και ο βασιλικός πολτός αποδεδειγμένα αυξάνουν την πνευματική διαύγεια. Η διατροφή πρέπει να είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνες C, E και Β (κυρίως Β12) και σε ιχνοστοιχεία όπως το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος. Οι μικρομοριακές αυτές ουσίες ενισχύουν τα εγκεφαλικά κύτταρα και βελτιώνουν τη λειτουργία του νευρικού μας συστήματος.
Τα τελευταία χρόνια έχει μελετηθεί η δράση ορισμένων φυτών, όπως του gingko biloba, με θετικό αποτέλεσμα στην εγκεφαλική λειτουργία. Το αλκοόλ πρέπει να καταναλώνεται πάντα με μέτρο γιατί εκτός του ότι η κατάχρησή του μας καθιστά μη λειτουργικούς, είναι αποδεδειγμένο ότι προκαλεί εγκεφαλοπάθεια. Η μέτρια πρόσληψη καφεΐνης (μέχρι 3 φλιτζάνια την ημέρα) συμβάλλει επίσης στην ενεργοποίηση του κεντρικού νευρικού συστήματος, αυξάνει την επαγρύπνηση, μειώνει το αίσθημα της κόπωσης και βελτιώνει τις νοητικές λειτουργίες.
«Νους υγιής εν σώματι υγιεί». Η καθημερινή σωματική άσκηση βελτιώνει τις εγκεφαλικές μας λειτουργίες και συμβάλλει στην καλή υγεία των αγγείων του εγκεφάλου. Η άσκηση πρέπει να περιλαμβάνει περίπου 150 λεπτά αεροβικής γυμναστικής την εβδομάδα σε 5 ή 7 ημέρες. Βοηθάει ακόμα περισσότερο, αν μπορούμε να γυμναζόμαστε με αθλητικές δραστηριότητες στη φύση, όπως τρέξιμο, trekking, κολύμπι και ποδηλασία. Στο φυσικό περιβάλλον το μυαλό ηρεμεί και δέχεται ερεθίσματα που το αποτοξινώνουν (θρόισμα φύλλων, ήχος των κυμάτων στη θάλασσα).
Εκτός όμως από το σώμα μας, εκγύμναση χρειάζεται και ο εγκέφαλός μας. Η ενασχόληση καθημερινά με μια πνευματική άσκηση, όπως το διάβασμα βιβλίων και εφημερίδων, το λύσιμο σταυρόλεξων ή Sudoku, η κατασκευή ενός puzzle ή η λύση ενός γρίφου βοηθούν στην πνευματική μας υγεία. Επίσης μια άσκηση που αποδεδειγμένα διευρύνει τις ικανότητες του μυαλού μας είναι να προσπαθήσουμε να μάθουμε να γράφουμε με το «μη καλό» χέρι. Χρήσιμο είναι να προσπαθούμε να θυμόμαστε από μνήμης ορισμένα πράγματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως τα ψώνια για το σούπερ μάρκετ, ορισμένα τηλέφωνα στενών φίλων και κάποια ραντεβού από το καθημερινό μας πρόγραμμα.
Επίσης πρέπει να μάθουμε να διαχειριζόμαστε το άγχος. Η οργάνωση της δουλειάς μας με ημερήσιο πρόγραμμα, η αποφυγή στρεσογόνων καταστάσεων και ανθρώπων, η αναζήτηση ήρεμου εργασιακού χώρου είναι εξαιρετικά σημαντικά. Πρέπει να βάζουμε όρια και στη διάρκεια και στην ποσότητα της εργασίας μας και να προσπαθήσουμε να τα τηρούμε.
Αγγελος Π. Καρατζαφέρης, Ειδικός Παθολόγος/ Επιστημονικός Συνεργάτης για την υπηρεσία GET WELL Natural Corner
Αριστούχος Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικότητα στην Εσωτερική Παθολογία στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
