Έλεγχος χοληστερίνης / Τι είναι

Η χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια αποτελούν ένα από τα τρία κύρια οργανικά συστατικά του σώματός μας. Εκτός από την ενέργεια που παρέχουν, χρησιμοποιούνται από το σώμα μας καθημερινά για την παραγωγή ορμονών (κορτιζόνη, θυρεοειδικές ορμόνες), αποτελούν βασικό συστατικό των μεμβρανών των κυττάρων ( φωσφολιπίδια) και βοηθούν στην απορρόφηση του λίπους και των λιποδιαλυτών βιταμινών (A,D,E,K) από το έντερο. Τα τριγλυκερίδια μπορεί να προέρχονται από την τροφή ή να συντίθενται από τον οργανισμό μας. Στις τροφές αποτελούν το κύριο είδος των λιπιδίων και εμφανίζονται ως λιπαρά οξέα κεκορεσμένα (ζωικό λίπος), μονοακόρεστα (ελαιόλαδο) ή πολυακόρεστα (φυτικά έλαια και ιχθυέλαια). Η χοληστερόλη προσλαμβάνεται από τις τροφές αλλά σε μεγάλο ποσοστό συντίθεται και στο ήπαρ. Τα λιπίδια είναι, ως λιπαρές ουσίες, αδιάλυτα στο νερό και για αυτό το λόγο κυκλοφορούν στο αίμα συνδεδεμένα με πρωτεΐνες και σχηματίζουν τις λιποπρωτεΐνες. Από αυτές οι πιο γνωστές είναι τα χυλομικρά που περιέχουν κυρίως τριγλυκερίδια σε ποσοστό 80-95%, η HDL (high density lipoprotein) ή αλλιώς καλή χοληστερίνη, που περιέχει κυρίως πρωτεΐνες και χοληστερόλη σε ποσοστό 25% και η LDL ( low density lipoprotein), η κοινώς λεγόμενη κακή χοληστερίνη, που περιέχει σε ποσοστό 50% χοληστερόλη και 15% τριγλυκερίδια. Η LDL χρησιμεύει ως δότης χοληστερόλης στους ιστούς (μύες, νεφροί, επινεφρίδια), ενώ η περίσσειά της εναποτίθεται στο ενδοθήλιο των αγγείων και κινητοποιεί τη διαδικασία της φλεγμονής (αθηρωμάτωση). Η HDL απομακρύνει την περίσσεια της χοληστερόλης από τους ιστούς και αυτό εξηγεί την προστατευτική (αντιαθηρωματογόνο) δράση της.

Η αύξηση των επιπέδων της χοληστερόλης στο αίμα είτε λόγω κακής διατροφής, είτε λόγω κληρονομικότητας, έχει αποδειχθεί ότι ευνοεί την απόφραξη μικρών αγγείων στην καρδιά και στον εγκέφαλο και έχει ενοχοποιηθεί για στεφανιαία νόσο και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια. Παρόμοια είναι η βλαπτική της επίδραση στα αγγεία του ματιού και του νεφρού. Επιπλέον η υπερλιπιδαιμία είναι βασικό αίτιο της λιπώδους διηθήσεως του ήπατος και του παγκρέατος. Τέλος, τα αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων μπορεί να προκαλέσουν οξεία παγκρεατίτιδα, μια κατάσταση ιδιαίτερα επικίνδυνη για τη ζωή. Ο έλεγχος επομένως της χοληστερίνης είναι απαραίτητος για την πρωτογενή πρόληψη της αγγειακής νόσου και για τηδιατήρηση της καλής υγείας.

Ο έλεγχος της χοληστερίνης πρέπει να γίνεται με εξετάσεις αίματος σε όλους τους άνδρες άνω των 35 ετών και στις γυναίκες άνω των 45 ετών, που δεν έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο (υπέρταση, διαβήτης, κάπνισμα, κληρονομικό ιστορικό, στρες). Αν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου, ο έλεγχος πρέπει να ξεκινάει από τα 30 έτη στους άνδρες και από τα 35 έτη στις γυναίκες και να γίνεται κάθε χρόνο.

Αγγελος Π. Καρατζαφέρης, Ειδικός Παθολόγος/ Επιστημονικός Συνεργάτης για την υπηρεσία GET WELL Natural Corner
Αριστούχος Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικότητα στην Εσωτερική Παθολογία στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών