Για να κατακτήσουμε την ψυχική ευεξία πρέπει να μάθουμε να επικοινωνούμε με τους γύρω μας, είτε είναι συγγενείς, είτε συνάδελφοι στη δουλειά, γείτονες ή φίλοι. Η ψυχική ευεξία προϋποθέτει απαραιτήτως να προσφέρει κανείς και να νοιάζεται και για το καλό των γύρω του και όχι μόνο για το δικό του. Θα πρέπει καθημερινά να προσπαθούμε να αυτοβελτιωνόμαστε και να εξελισσόμαστε, μαθαίνοντας καινούρια πράγματα, ενεργοποιώντας διαφορετικές δραστηριότητες, εκφράζοντας τα συναισθήματά μας και δίνοντας απλόχερα στους γύρω μας. Παράλληλα φροντίζουμε να είμαστε σε ισορροπία με τον εαυτό μας (τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας).
Η διασφάλιση από την άλλη της σωματικής μας ευεξίας προϋποθέτει την καλή υγεία, το σωστό ύπνο, την ισορροπημένη διατροφή και την τακτική σωματική άσκηση.
Είναι απαραίτητο να φροντίζουμε καθημερινά να διαθέτουμε αρκετό χρόνο στην ξεκούρασή μας. Κατά τη διάρκεια της ημέρας σύντομα διαλλείματα από την εργασία μας, ειδικά αν αυτή είναι χειρονακτική, είναι επιβεβλημένα. Ο σωστός ύπνος είναι ζωτικής σημασίας και προϋποθέτει την ύπαρξη κατάλληλων συνθηκών (σωστό δωμάτιο και κρεβάτι, άνεση χρόνου, ψυχική ηρεμία, ήσυχο περιβάλλον), αλλά και τη σωστή εκπαίδευση του ατόμου για την «είσοδο» στον ύπνο, όπως με το διάβασμα ενός βιβλίου ή την ακρόαση χαλαρωτικής μουσικής. Πρέπει να προσέχουμε να αποφεύγουμε τη χρήση κινητών τηλεφώνων και tablets πριν τον ύπνο καθώς αποδεδειγμένα αυτή η συνήθεια προκαλεί σημαντική κούραση το επόμενο πρωινό. Αν υπάρχουν προβλήματα υγείας που διαταράσσουν τον ύπνο, όπως για παράδειγμα η υπνική άπνοια (sleep apnea), αυτά πρέπει έγκαιρα να αντιμετωπίζονται.
Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή είναι βασικό στοιχείο για την καθημερινή τόνωσή μας. Η διατροφή είναι η πηγή όλων των ενεργειακών συστατικών που χρειαζόμαστε. Πρωταρχικής σημασίας είναι η επαρκής ενυδάτωση με την κατανάλωση τουλάχιστον 2 λίτρων νερού ημερησίως. Η διατροφή μας πρέπει να είναι πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικές ουσίες. Πρέπει να τρώμε σε σταθερά ωράρια, να μην αμελούμε το πρωινό και να μην αφήνουμε το κυρίως γεύμα της ημέρας για αργά το βράδυ. Ο ιδανικότερος τρόπος διατροφής στις μέρες μας θεωρείται ότι είναι η Μεσογειακή Διατροφή, ένας όρος που ξεκίνησε από την Κρήτη και σήμερα η αξία της είναι αναγνωρισμένη παγκοσμίως. Περιλαμβάνει την κατανάλωση ελαιολάδου ως βασική πηγή λίπους, πολλά λαχανικά και φρούτα, μικρή καθημερινή κατανάλωση κρασιού, λίγα πουλερικά, γαλακτοκομικά και ψάρια και πολύ λιγότερο κόκκινο κρέας. Η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να γίνεται με μέτρο (π.χ. μισό ποτήρι κόκκινο κρασί καθημερινά με το φαγητό).
Διάφορα συμπληρώματα διατροφής πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες, σίδηρο, βιταμίνες (κυρίως B12), και φυτικά εκχυλίσματα (π.χ. Gingko biloba) μπορούν να προσδώσουν έξτρα ενέργεια στην καθημερινότητά μας, όχι όμως να υποκαταστήσουν μια ισορροπημένη διατροφή. Μεγάλη σημασία έχει να διατηρούνται σταθερά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα όλη τη διάρκεια του 24ώρου, γιατί αυτά καθορίζουν την ενεργητικότητά μας. Η ζάχαρη, τα γλυκά διεγείρουν μεν άμεσα τον οργανισμό μας αλλά αυξάνουν την κούραση μακροπρόθεσμα. Η μέτρια πρόσληψη καφεΐνης (μέχρι 3 φλιτζάνια την ημέρα) συμβάλλει επίσης στην τόνωσή μας , μέσω ενεργοποίησης του κεντρικού νευρικού συστήματος. Επιπλέον η καφεΐνη αυξάνει την επαγρύπνηση, μειώνει το αίσθημα της κόπωσης και βελτιώνει τις νοητικές λειτουργίες.
Η καθημερινή σωματική άσκηση ενισχύει το μυοσκελετικό σύστημα, διατηρεί σε καλή κατάσταση τα αγγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου και αυξάνει τα επίπεδα ορμονών στον εγκέφαλο (ενδορφίνες, κατεχολαμίνες) που ευθύνονται για το αίσθημα της ευεξίας. Παράλληλα όταν γυμναζόμαστε, κοιμόμαστε καλύτερα, αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικότερα το άγχος και αισθανόμαστε πιο φρέσκοι στη διάρκεια της ημέρας. Τριάντα λεπτά αεροβικής γυμναστικής (τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμπι, γρήγορο περπάτημα) την ημέρα είναι η ιδανική άσκηση. Ακόμα περισσότερο αναζωογονητική για τον οργανισμό είναι η άσκηση με δραστηριότητες στη φύση, όπως το trekking, το mountain bike και η πεζοπορία.
Αγγελος Π. Καρατζαφέρης, Ειδικός Παθολόγος/ Επιστημονικός Συνεργάτης για την υπηρεσία GET WELL Natural Corner
Αριστούχος Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικότητα στην Εσωτερική Παθολογία στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
