Οστεοαρθρίτιδα / Τι είναι

Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια φλεγμονή των αρθρώσεων που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή του χόνδρου που φυσιολογικά μεσολαβεί μεταξύ των οστών μιας άρθρωσης και την επακόλουθη τριβή των οστών  μεταξύ τους. Μέχρι πρότινος  εθεωρείτο φυσική συνέπεια της γήρανσης της άρθρωσης. Σήμερα γνωρίζουμε ότι στην παθογένεια της νόσου εμπλέκονται τόσο γενετικοί παράγοντες όσο και η μηχανική καταπόνηση των αρθρώσεων. Πιο συχνά προσβάλλονται από οστεοαρθρίτιδα το γόνατο, οι αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών και τα ισχία. Οι αρθρώσεις σταδιακά παραμορφώνονται και γίνονται ιδιαίτερα επώδυνες στην κίνηση, χωρίς όμως να παρουσιάζουν στοιχεία φλεγμονής ( οίδημα, θερμότητα ή ερυθρότητα). Χαρακτηριστικά ο πόνος υφίεται με την ξεκούραση και αυτό τη διακρίνει από τις υπόλοιπες μορφές αρθρίτιδας. Στα τελικά στάδια οι αρθρώσεις χάνουν τη σταθερότητά τους και γίνονται υπερβολικά δύσκαμπτες σε σημείο που κάθε κίνησή τους να είναι αδύνατη. Οι ασθενείς συχνά παραπονούνται για πρωινή δυσκαμψία της άρθρωσης που περνάει μετά από περίπου μισή ώρα. Επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου καθώς είναι μια βλάβη μη αναστρέψιμη, η οποία αν δεν προβλεφθεί και αντιμετωπιστεί σε πρώιμο στάδιο μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη καταστροφή της άρθρωσης, ατροφία μυών και πλήρη αναπηρία του ατόμου. Έχει παρατηρηθεί ότι οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα έχουν μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης.

Το κλασικό πρότυπο ασθενούς με οστεοαρθρίτιδα είναι  γυναίκα μέσης ηλικίας  , περίπου 50 ετών, με αυξημένο σωματικό βάρος (BMI>25). Ωστόσο συχνά η οστεοαρθρίτιδα  εμφανίζεται σε νεότερα άτομα που καταπονούν χρονίως τις αρθρώσεις τους, όπως π.χ. σε ανθρώπους που εργάζονται στα γόνατα (κηπουροί) ή σε όρθια θέση (>2 ώρες ορθοστασία την ημέρα), σε αθλητές που σηκώνουν βάρη για πολλά χρόνια (κυρίως σε ώμους και αγκώνες) ή  έχουν υποστεί πολλαπλούς τραυματισμούς των αρθρώσεών τους (π.χ. ποδοσφαιριστές).

Η αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας βασίζεται κυρίως στην πρόληψη μέσω της μείωσης του σωματικού βάρους και της έγκαιρης  αναζήτησης ιατρικής  βοήθειας με τα πρώτα συμπτώματα. Θεραπευτικά χρησιμοποιούνται φάρμακα αναλγητικά (παρακεταμόλη και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) μόνο όταν υπάρχει πόνος. Για την ανακούφιση από τον πόνο ιδιαίτερα αποτελεσματική είναι η τοπική επάλειψη με καψαϊκίνη, ένα φυσικό παράγωγο της κόκκινης πιπεριάς. Επιπλέον, σε βαρύτερες περιπτώσεις γίνονται ενδοαρθρικές  ενέσεις κορτιζόνης ή υαλουρονικού οξέος, γλυκοζαμίνης και χονδροϊτίνης. Οι ίδιες ουσίες μπορούν να χορηγηθούν και από το στόμα με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής , για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Σημαντική ανακούφιση προσφέρουν ακόμα οι φυσιοθεραπείες καθώς και νεότερες θεραπευτικές μέθοδοι , όπως τα TENS (ηλεκτρικός ερεθισμός μέσω του δέρματος), η θεραπεία με υπερήχους, με ψυχρά ή θερμά επιθέματα  και ο βελονισμός.

Αγγελος Π. Καρατζαφέρης, Ειδικός Παθολόγος/ Επιστημονικός Συνεργάτης για την υπηρεσία GET WELL Natural Corner
Αριστούχος Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικότητα στην Εσωτερική Παθολογία στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών