Πονόλαιμος (Παιδιά) / Τι είναι

Ο πονόλαιμος στα παιδιά εμφανίζεται εξαιρετικά συχνά και κυμαίνεται σε ένταση από ένα απλό κάψιμο ή γδάρσιμο,  έως εντονότατο πόνο με πλήρη αδυναμία να καταπιεί το παιδί ή ακόμα και να κουνήσει το κεφάλι του. Αποτελεί σύμπτωμα συνήθως λοίμωξης, δηλαδή φαρυγγίτιδας ή αμυγδαλίτιδας. Η λοίμωξη συχνότερα προκαλείται από ιούς, κυρίως τους ιούς του κοινού κρυολογήματος (αδενοϊοί, ιοί Coxsackie), τους ιούς της γρίπης (τύπου Α και Β) και τον ιό της λοιμώδους μονοπυρήνωσης (EBV). Μικρόβια, με συχνότερο τον β αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α, μπορεί να είναι το αίτιο της φαρυγγίτιδας και μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και αποστήματα με εντονότατο πόνο στην περιοχή. Μια ειδική και επικίνδυνη για τη ζωή του παιδιού λοίμωξη του φάρυγγα είναι η επιγλωττίτιδα, που προκαλείται από τον αιμόφιλο τύπου Β και χαρακτηρίζεται από έντονο πονόλαιμο, υψηλό πυρετό και δυσκολία (σφύριγμα) στην αναπνοή.

Ο πονόλαιμος όμως αποτελεί σύμπτωμα και άλλων καταστάσεων και παθήσεων της περιοχής. Συχνή είναι η ερεθιστική φαρυγγίτιδα στα παιδιά, που προκαλείται μετά από πολύωρη παραμονή σε χώρους με ξηρό κλίμα και έντονα ζεστό αέρα. Συχνή επίσης είναι η κατάποση ξένου σώματος  καθώς και ερεθιστικών-καυστικών υγρών, όπως απορρυπαντικά και χλωρίνη. Τέλος, πονόλαιμο μπορεί να προκαλέσουν και συστηματικά νοσήματα στα παιδιά όπως η νόσος Kawasaki και το σύνδρομο Stevens–Johnson.

Ο πονόλαιμος που συνοδεύει το κοινό κρυολόγημα συνήθως διαρκεί μερικές μέρες και περνάει από μόνος του, σε αντίθεση με τον πονόλαιμο της γρίπης που διαρκεί περισσότερο και συνοδεύεται από εντονότερα συμπτώματα (υψηλός πυρετός, πονοκέφαλος, βήχας, μυαλγίες και έντονη εξάντληση του παιδιού).

Η θεραπεία για τον πονόλαιμο περιλαμβάνει μέτρα ειδικά για το αίτιο που τον προκαλεί και μέτρα γενικά για την ανακούφιση του παιδιού. Αν ο πονόλαιμος οφείλεται τεκμηριωμένα σε γρίπη πρέπει το παιδί  να λάβει ειδικά αντιικά φάρμακα, κατόπιν ιατρικής συμβουλής. Σε περίπτωση που μετά από ιατρική εξέταση διαπιστωθεί ότι ο πονόλαιμος οφείλεται σε μικροβιακή φλεγμονή, χρειάζεται αντιβιοτική αγωγή, σε περίπτωση αποστήματος χειρουργική αφαίρεση, ενώ ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε περίπτωση επιγλωττίτιδας καθώς πέραν των αντιβιοτικών χρειάζεται να διαφυλαχθεί η καλή αναπνοή του παιδιού.

Ανακουφιστικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα απλά αναλγητικά φάρμακα (παρακεταμόλη) και σε βαριές περιπτώσεις ακόμα και κορτιζόνη από το στόμα. Για την ανακούφιση από τον πονόλαιμο τοπικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν καραμέλες για το λαιμό με μενθόλη που έχει αναισθητικές ιδιότητες ή άλλα συστατικά, όπως η αμβροξόλη και η λιδοκαΐνη που έχουν αναισθητική και αντιφλεγμονώδη δράση. Επίσης τοπικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σπρέι με ουσίες αντισηπτικές και αναισθητικές, καθώς και αντισηπτικά διαλύματα για πλύσεις και γαργάρες του λαιμού.

Αγγελος Π. Καρατζαφέρης, Ειδικός Παθολόγος/ Επιστημονικός Συνεργάτης για την υπηρεσία GET WELL Natural Corner
Αριστούχος Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικότητα στην Εσωτερική Παθολογία στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών