Η προστασία από τη γρίπη έχει τρία σκέλη.
Το πρώτο αφορά στην αυστηρή υιοθέτηση μέτρων ατομικής υγιεινής τόσο από ασθενείς όσο και από υγιή άτομα, έτσι ώστε να αποφευχθεί ή να περιοριστεί η διασπορά του ιού. Έτσι, αν κάποιος είναι ασθενής θα πρέπει να παραμένει σε κατ’ οίκον περιορισμό τουλάχιστον για επτά ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων και οπωσδήποτε για 24 ώρες μετά την αποδρομή του πυρετού. Οι ασθενείς θα πρέπει να τρέφονται σωστά, να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες νερού και χυμών πλούσιων σε βιταμίνη C, να κοιμούνται επαρκώς και να αποφεύγουν το κάπνισμα. Θα πρέπει επιπλέον να φροντίζουν να αερίζουν συχνά το χώρο που διαμένουν, να πλένουν καλά τα χέρια τους με απλό σαπούνι και νερό πριν ακουμπήσουν οποιαδήποτε επιφάνεια, ιδίως αν διαμένουν στον ίδιο χώρο με υγιείς. Οι ασθενείς όταν φταρνίζονται ή βήχουν θα πρέπει να χρησιμοποιούν χαρτομάντιλα ή να φροντίζουν να βήχουν στην εσωτερική επιφάνεια του αγκώνα τους. Οι υγιείς που φροντίζουν ασθενείς ή διαμένουν μαζί τους στο ίδιο σπίτι πρέπει απαραίτητα να φορούν μάσκα και γάντια όταν έρχονται σε επαφή και να πλένουν καλά τα χέρια τους όποτε ακουμπούν τον ασθενή ή κοινά χρησιμοποιούμενες επιφάνειες. Για το λόγο αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθούν και τα ειδικά αντισηπτικά μαντηλάκια μιας χρήσης ή τα ειδικά αντισηπτικά διαλύματα των χεριών. Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής πλούσιων σε βιταμίνες, ψευδάργυρο και φυτικά συστατικά (πρόπολη, εχινάκεια) συμβάλλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η πρόληψη της μετάδοσης επιτυγχάνεται επιπλέον με την αποφυγή χώρων όπου συνωστίζονται άτομα το χειμώνα (π.χ. καφενεία) και με τον τακτικό αερισμό των χώρων αυτών.
Το δεύτερο σκέλος προστασίας από τη γρίπη αφορά στον αντιγριπικό εμβολιασμό. Ο ιός της γρίπης έχει την ιδιαιτερότητα να μεταλλάσσεται εύκολα, μια ιδιότητα που δυσκολεύει το ανοσοποιητικό σύστημα στην αντιμετώπισή του. Για το λόγο αυτό παράγονται νέα εμβόλια κάθε χρόνο που περιλαμβάνουν νέα στελέχη. Ο εμβολιασμός όχι μόνο ελαττώνει τις πιθανότητες να νοσήσει κάποιος από γρίπη, αλλά επιπλέον μειώνει και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων καθώς και την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών. Ο εμβολιασμός πλέον συστήνεται για όλα τα άτομα μεγαλύτερα των 6 μηνών και πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, ιδανικά για την Ελλάδα τον Οκτώβριο κάθε έτους. Πιο επιτακτικός είναι ο αντιγριπικός εμβολιασμός για τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου όπως άτομα άνω των 50 ετών, άτομα με χρόνιες αναπνευστικές (άσθμα, ΧΑΠ) ή καρδιακές παθήσεις (στεφανιαία νόσος), άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, παχύσαρκα άτομα (bmi>30), ασθενείς με νευρολογικά νοσήματα ή νεφρική ανεπάρκεια, ασθενείς με αιμοσφαιρινοπάθειες ή σπληνεκτομή, έγκυες γυναίκες καθώς και όσοι εργάζονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα ή φροντίζουν ηλικιωμένους ή μωρά.
Το τρίτο σκέλος της προστασίας από τη γρίπη αφορά στη χημειοπροφύλαξη, δηλαδή στη χορήγηση αντιικών φαρμάκων σε ειδικές κατηγορίες ατόμων όταν έρθουν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα γρίπης. Έτσι άτομα με σοβαρά υποκείμενα χρόνια νοσήματα όπως αυτά που αναφέρονται παραπάνω και τα οποία έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν επιπλοκές όταν αρρωστήσουν με γρίπη πρέπει να λαμβάνουν προφυλακτικά αγωγή. Επίσης χρειάζονται προφυλακτική αγωγή όσοι εργάζονται σε νοσοκομεία, δεν έχουν εμβολιαστεί και έρχονται σε επαφή με γνωστό κρούσμα καθώς και οι έγκυες γυναίκες στο 2ο και 3ο τρίμηνο της κύησης. Η προφύλαξη πρέπει να ξεκινά τα πρώτα δύο 24ωρα μετά την επαφή με κρούσμα και να διαρκεί 14 ημέρες.
Αγγελος Π. Καρατζαφέρης, Ειδικός Παθολόγος/ Επιστημονικός Συνεργάτης για την υπηρεσία GET WELL Natural Corner
Αριστούχος Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ειδικότητα στην Εσωτερική Παθολογία στην Κλινική της Παθολογικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
